डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर – पहिल्या भीम जयंतीची अद्भुत कहाणी
भीम जयंतीचा पहिला पहाट
भीम जयंती हा केवळ एक सण नाही, तर करोडो दलित-बहुजनांच्या आत्मसन्मानाचा प्रतीक आहे. पण कधी विचार केलात, कशी साजरी झाली? कोणी ही परंपरा सुरू केली? ही केवळ एक वर्धापन दिन नसून, एक क्रांतीचा पाऊलखुण आहे.
पहिली भीम जयंती: एक ऐतिहासिक पार्श्वभूमी
हॅपी बर्थडे डॉ. आंबेडकर? नाही, ‘जय भीम’!
“भीम जयंती” हा शब्द कसा निर्माण झाला?
महार समाजाचा ‘भीम’
डॉ. आंबेडकरांना आधुनिक भीम मानण्याची प्रथा महार समाजात अस्तित्वात होती. १९३० च्या दशकापासून, त्यांच्या अनुयायांनी “जय भीम” हा घोष वापरायला सुरुवात केली.
- भीम = शक्ती आणि न्यायाचे प्रतीक
- जय भीम = आंबेडकर विचारांचा जयघोष
हळूहळू, १४ एप्रिल हा “भीम जयंती” म्हणून ओळखला जाऊ लागला.
संस्थापक: महार समाजाचे कार्यकर्ते
भीम जयंती हा आज लाखो लोकांसाठी आत्मसन्मान आणि समतेचा प्रतीक बनला आहे. पण या सणाचा पहिला पाऊल कधी आणि कसा पडला? ही आहे १४ एप्रिल १९२८ रोजी पुण्यात झालेल्या पहिल्या भीम जयंतीची पूर्ण कहाणी, जी सामाजिक कार्यकर्ते जनार्दन सदाशिव रणपिसे यांनी आयोजित केली होती.
कसे साजरी केली?
- सामूहिक सभा: डॉ. आंबेडकरांच्या विचारांवर चर्चा
- जयघोष: “जय भीम”च्या घोषणा (नंतर हाच घोष प्रचलित झाला)
- सांस्कृतिक कार्यक्रम: दलित कवींची कवितावाचने, समाजप्रबोधन गीते
- प्रतिज्ञा: अस्पृश्यतेविरुद्ध लढा देण्याचे सार्वजनिक वचन
विशेषता:
- कोणतीही भव्यता नाही: फक्त एका झोपडपट्टीत झालेला सादा कार्यक्रम
- आंबेडकर स्वतः उपस्थित नव्हते: त्यावेळी ते नागपूर येथे वकिली करत होते
ऐतिहासिक महत्त्व:
ही पहिली जयंती एक सामाजिक आंदोलनाचा पाया ठरली. १९३० पर्यंत हा कार्यक्रम महाराष्ट्रभर पसरला आणि “भीम जयंती” हे नाव रूढ झाले.
आजची भीम जयंती: एक क्रांतीचा उत्सव
आज, भीम जयंती केवळ डॉ. आंबेडकरांचा वाढदिवस न राहता, एक सामाजिक न्यायाचा आंदोलनदिन बनला आहे.
✅ राष्ट्रभरातील मोर्चे
✅ सांस्कृतिक कार्यक्रम आणि सत्संग
✅ युवकांसाठी प्रेरणादायी व्याख्याने
शेवटचा विचार: भीम जयंती हा केवळ उत्सव नाही, तर एक जागृती!
भीम जयंती म्हणजे फक्त एक दिवस नाही – ती एक चळवळ आहे. डॉ. आंबेडकरांनी सुरू केलेल्या समतेच्या या युद्धाला आपण साजरा करतो.
🔗 अधिक वाचा: जयभीम ऑनलाइन
📚 संबंधित लेख: बाबासाहेबांचे अप्रकाशित विचार
